روز پدر روزی است که برای بزرگداشت مقام پدر انتخاب شده است و این روز نشان دهنده ی اهمیت نقش پدران در جامعه می باشد.
لازم به ذکر است که تاریخ روز پدر در ایران و سایر کشورها با توجه به مذهب، ارزش ها، فرهنگ و تاریخ هر کشور و ملیت متفاوت است.
در ایران روز ۱۳ رجب قمری زادروز علی بن ابیطالب، امام نخست شیعیان به عنوان روز پدر جشن گرفته می شود.
زرتشتیان نیز جشن شهریورگان را به عنوان روز پدر برگزار میکنند.
روز پدر در دیگر کشورها
آلمان
این مناسبت در آلمان نسبت به دیگر کشورهای جهان متفاوت است.
در این کشور روز عروج مسیح به آسمان به عنوان روز پدر در نظر گرفته شده است.
این روز، یک تعطیلی رسمی است و در برخی مناطق آلمان به آن «روز مرد» یا «روز آقایان» می گویند.
در شمال و شرق آلمان سنت بر این است که در این روز مردان به همراه دوستان خود برای پیاده روی و گردش به بیرون از شهر بروند و همراه خود غذاهای سنتی و نوشیدنی می برند.
بسیاری از مردان آلمانی از این فرصت برای خوشگذرانی استفاده می کنند.
این سنت ها احتمالا ریشه در آیین ها و نمایش های بازسازی شده ی روز عروج مسیح و حرکت آن ها به سوی زمین های کشاورزی دارد.
برخی از مردان مانند نقش شخصیت های ولگرد در نمایش های قرن ۱۷، به ولگردی و خوشگذرانی می پردازند. بعضی نیز نقش افراد آقازده را انتخاب می کنند و در مناطق شهری و خیابان ها به ویژه در برلین یه ایفای نقش خود می پردازند (از سده ۱۹ به بعد اینگونه بودهاست).
با این وجود بسیاری از مردان ترجیح می دهند به جای خوشگذرانی به همراه دوستان در کنار خانواده بمانند.
بعضی ها هم از تعطیلی مدارس استفاده کرده و به مسافرت خانوادگی می روند.
ایالات متحده آمریکا
در ایالات متحده آمریکا مناسبت بزرگداشت پدر در سومین یکشنبه ماه ژوئن جشن گرفته می شود. این روز اولین بار در ۱۹ ژوئن ۱۹۱۰ در اسپوکین و پس از آن در شهرهای فیرمونت و کرستون گرامی داشته شد.
اما شکل امروزی آن و تعطیلی این روز برگرفته از جشن های آن دوران نبود.
این مناسبت به شکل امروزی آن از سوی سونورا اسمارت داد، متولد آرکانزاس ایجاد شد. پدر او ویلیام جکسون اسمارت، یکی از سربازان قدیم دوران جنگ داخلی آمریکا بود. او به تنهایی شش فرزند خود را در اسپوکین بزرگ کرده بود. دختر او سونورا، بسیار تحت تاثیر تلاش های آنا جارویز برای جا انداختن روز مادر قرار گرفته بود. برای همین او روز ۵ ژوئن زادروز پدرش را به عنوان روز پدر معرفی کرد اما آمادگی لازم برای برگزاری مراسم بزرگداشت را نداشت در نتیجه مراسم به سومین یکشنبه ژوئن منتقل شد.
خیلی زود ویلیام جنینگ برایان به صورت غیررسمی از این مراسم حمایت کرد. در ۱۹۱۶ خانواده ی وودرو ویلسون رئیسجمهور وقت نیز برای او مراسم بزرگداشت روز پدر را برگزار کردند. در ۱۹۲۴ کالوین کولیج رئیسجمهور آن دوران پیشنهاد کرد که روز پدر به عنوان یک روز ملی شناخته شود. در ۱۹۶۶ رئیسجمهور لیندون بینز جانسون روز پدر را روز تعطیل اعلام کرد که باید در سومین یکشنبه ی ژوئن جشن گرفته شود، اما تا سال ۱۹۷۲ این روز به عنوان روز تعطیل به رسمیت شناخته نشده بود تا اینکه در دوران ریاست جمهوری ریچارد نیکسون پذیرفته شد.
در سالهای گذشته خرده فروشان در این روز به فروش کارتهای تبریک و هدیه های مردانه مانند ابزار الکترونیکی میپرداختند.
در مدرسهها و مکانهای مربوط به بچهها نیز تلاش میشود تا برنامههایی برای بزرگداشت پدرها از سوی بچهها ترتیب داده شود یا اینکه بچهها با همکاری یکدیگر هدیههایی را برای پدرانشان آماده کنند.
اسپانیا
روز پدر در اسپانیا در روز سنت ژوزف یا یوسف مقدس، در ۱۹ مارس گرامی داشته می شود. در بعضی مناطق اسپانیا این روز تعطیل رسمی است.
استرالیا
مردم در استرالیا، در اولین یکشنبه ی سپتامبر این مناسبت را جشن می گیرند. این روز تعطیلی عمومی نیست. هر ساله در ۳۲ شهرستان ایالت ویکتوریا برای بزرگداشت پدرها و نشان دادن اهمیت نقشی که آنها در تربیت فرزندان دارند، جشنی برگزار میشود و به پدران برگزیده «جایزه ی پدر سال» داده می شود.
ترکیه
در ترکیه، بزرگداشت پدر در روز یکشنبه سوم ژوئن برگزار می شود و تعطیل رسمی نیست.